Hoe word je 100?

De meeste honderdjarigen van Europa vind je in Italië. Met bijna vijftienduizend mensen die ouder zijn dan 100 jaar is dit land koploper 'heel lang leven' en het aantal Italiaanse centenari stijgt snel: de laatste tien jaar is hun aantal met 35 procent toegenomen.

Meer dan duizend Italianen zijn inmiddels ouder dan 105 en ook het aantal dat ouder is dan 110 jaar verdubbelde in het laatste decennium. Tot nu toe dacht iedereen dat de betrekkelijke rust van het eiland Sardinië een belangrijke factor was bij het recordaantal zeer oude mensen aldaar, maar inmiddels blijkt dat de drukke havenstad Genua het grootste aantal honderdjarigen telt.

De burgemeester van Genua maakt overuren om in de afgelopen maanden 350 stadsgenoten, voor het overgrote deel vrouwen, te bezoeken om hen te feliciteren met hun honderdste verjaardag.

Volgens de vaak nog opvallend fitte ouderen zelf zijn belangrijke succesfactoren om heel oud te worden het plezierige klimaat in Genua, de nabijheid van de zee en goede gezondheidszorg. Opvallend is dat veel van hen slechts één kind hebben gekregen, een stuk minder dan het Italiaanse gemiddelde.

Inderdaad is er wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat het krijgen van meer dan twee kinderen geassocieerd is met een kortere levensduur. Belangrijk is ook dat Genua door de smalle straatjes, krappe viaducten en steile onderdoorgangen ongeschikt is voor autoverkeer of openbaar vervoer, dus tot op hoge leeftijd is het gebruikelijk vrijwel alles te voet te doen.

Natuurlijk komen er geen rokers voor bij de honderdjarigen. Roken verkort je leven met gemiddeld 14 jaar en één op de vier rokers haalt niets eens de 65 (trouwens best jammer van al die duizenden euro's pensioenpremie die je jarenlang hebt betaald).

Vaak wordt gekeken naar dieet als oorzaak van een lang en gezond leven. In Genua worden veel vis en verse groente gegeten, natuurlijk Italiaanse pasta, en gaat elke maaltijd vergezeld met een glaasje wijn. Een vegetarisch of zelfs veganistisch dieet past niet bij de Italiaanse leefstijl en daar vinden de Italianen de wetenschap aan hun zijde. Want ondanks een grote hoeveelheid wetenschappelijke pulpstudies (aangewakkerd door commerciële gelukzoekers) is er geen spoortje solide bewijs dat het vermijden van dierlijke producten leidt tot een langer leven.

Misschien veel belangrijker dan wat je eet, is de vraag hoeveel je eet. Uit veel onderzoeken bij mensen die succesvol oud worden blijkt dat een gematigde leefstijl cruciaal is. De confucianistische traditie van hara hachi bu (stoppen met eten als je maag voor 80 procent vol is) wordt op het Japanse eiland Okinawa als belangrijkste oorzaak gezien van de gemiddeld langste levensduur ter wereld.

Misschien wilt u wel helemaal geen 100 jaar worden. Maar gezond blijven tot op latere leeftijd lijkt wel een mooi doel, en dan kunnen we wellicht nog iets leren van fitte honderdjarigen.

Het Parool | 4 januari 2020